Tytularny Generał Brygady
Bolesław Zaleski
13 I 1866 – 20 II 1933 /
Urodził się 13 I 1866r. w Borszczowie obok Skały nad Zbruczem (Podole – Ukraina). W latach 1877 – 1884 uczęszczał do Gimnazjum w Kołomyi. Po zdaniu matury rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie w 1889r. ukończył wydział lekarski. Następnie kształcił się w korpusie kadetów w Trydencie, ukończył szkołę tzw. jednorocznych ochotników. Od 1 I 1891r. służył w armii austriackiej, awansując: ppor.-1892, por.-1897, kpt. – 1914( służba w LP ) , mjr – 1915 ( służba w LP ).
Należał przed I wojną Światową jako czynny i bardzo zasłużony organizator do Drużyny Strzeleckiej we Lwowie. W VIII 1914r. wyruszył jako komendant Drużyny Lwowskiej do Legionu Wschodniego. 6 VIII 1914r.wstąpił do Legionów Polskich. Po rozwiązaniu Legionu Wschodniego w Mszanie Dolnej, w dniach 20 – 26 IX1914r. współpracował bardzo czynnie nad utworzeniem 3 pp Legionów . Został d-cą 13 komp. w IV bat. 3 pp Legionów Polskich. Po złożeniu przysięgi przez żołnierzy z I i IV bat. 3 pp LP w dniu 26 IX 1914r. pod d-ctwem płk. J. Hallera wyjeżdża transportem kolejowym wraz z nowo sformowanymi jednostkami 3 pp LP, przez Węgry na obszar działań wojennych w Karpatach Wschodnich. W dniu 12 X1914r. w Rafajłowej dowodzi pierwszą potyczką z Rosjanami, jaką żołnierze LP / 13 komp. 3 pp / stoczyły na Karpackim teatrze działań wojennych. Za tę bitwę został awansowany na stopień kapitana. Formalny awans na kapitana 11 XII 1914r. . Po bitwie pod Hwozdem, którą Legiony stoczyły dn. 26 X 1914r objął dowództwo nad IV baonem w 3 pp . 26 IX 1914 – 26 X 1914 por. piech. , d-ca 13 komp. IV bat. 3pp LP. Formalne objęcie d-ctwa nad IV bat. 3pp LP od XII 1914r., zastąpił na tym stanowisku kap. Jana Kozickiego. W okresie od 9 XII 1914r. do 10 I 1915r. dowodził częścią zgrupowania walczącego z zagonem kozackim pod Okormezo. Podlegał mu IV bat. 3 pp LP i 2 szwadron ułanów LP. W marcu 1915r. zajął i trzymał mimo ataków rosyjskich Juzupol, potem Hanuszowice. Kap. piech. z XII 1914r.. 26 X 1914 – IV 1915 d-ca IV bat. 3 pp LP. Po reorganizacji LP w Kołomyi i formalnym utworzeniu II Brygady LP w IV 1915r. zostaje d-cą I bat. 3 pp LP – dowództwo 3 pp LP obejmuje ppłk. H. Minkiewicz. W VI 1915r. został awansowany na stopień majora piech.. Brał udział z 3 pp LP we wszystkich bitwach, jakie prowadziła II Brygada w kampanii : karpackiej, bukowińskej i bessarabskiej, następnie wstępuje do PKP , gdzie jest d-cą I batalionu. IV 1915 – 1 XII 1915 d-ca I bat. 3 pp LP. Podczas kampanii wołyńskiej od IX 1915r. w stopniu podpułkownika piech. ( LP ) był komendantem etapów II Brygady. Od 1 I 1916 – 7 XI 1916 przebywa na froncie wołyńskim – Baranowicze. Od 1 I 1917 – 1 IX 1917 zostaje dowódcą obszaru warszawsko – modlińskiego w Warszawie. Od 1 IX 1917 – 1 XI 1917 służy w Przemyślu. Od 1 XI 1917 – 15 II 1918 przebywa na froncie bessarabskim. 15 II 1918 – X 1918 więziony i sądzony przez Austriaków w Huszt. Po przejściu II Br. przez front pod Rarańczą w dniu 15 II 1918r. zostaje internowany , a następnie uwięziony w Huszt / na Węgrzech / , gdzie stał się jednym z ciężej oskarżonych w tzw. procesie Marmarosz – Sziget.
Po abolicji od 1 XI 1918 brał udział w obronie Lwowa na odcinku nr V – Szkoła Sienkiewicza. Był dowódcą plutonu , potem kompanii. Od połowy XII 1918r. pozostawał w rezerwie oficerskiej Gen. Tadeusza Rozwadowskiego. W XII 1918r. został komendantem wojskowym na pow.Żółkiewski z siedzibą w Rawie Ruskiej. Od 4 I 1919r. objął przewodnictwo komisji poborowej na powiat Łańcucki i Przeworski. W IV 1919r. wszedł do sztabu dywizji / 9 DP / płk. Władysława Sikorskiego. 29 VIII 1919r. został d-cą miasta Pińsk. 6 IX 1919r. dowodził zgrupowaniem / bat. 15 pp, komp. karabinów maszynowych i pociąg panc. „ Mściciel „ / które rozbroiło na linii kolejowej Pińsk – Brześć tzw. „Batalion Piński”.
Starszeństwo pułkownika uzyskał z dniem 1 VI 1919r. Od 23 V 1920r. obejmuje dowództwo 15 pp. W czasie odwrotu 9 DP z nad Dniepru, 3 VII 1920r. na odprawie oficerskiej w Ogoliczach nadaje15 pp przydomek „WILKI”„ co zostało podane w rozkazie pułkowym. W VIII 1920r. wraz z 15 pp „WILKÓW” bierze udział w Bitwie Warszawskiej – rejon dyslokacji Modlin. 17 VII 1929r.15 pp „WILKÓW” wyzwolił Pułtusk. W okresie późniejszym władze, oraz mieszkańcy miasta Pułtuska nadali mjr. Bolesławowi Zaleskiemu tytuł „Honorowego Obywatela Miasta” . 3 IX 1920r., pod Chełmem otrzymał z rąk Marszałka Józefa Piłsudskiego krzyż Virtuti Militari V klasy.
5 IX 1920r. dowodzi i bierze bezpośredni udział z bronią w ręku. w ciężkiej, zwycięskiej bitwie pod Stefankowicami stoczonej z jednostkami 1 Armii Konnej S. Budionnego i 12 DS. Dla upamiętnienia tej bitwy i bardzo ciężkich zmagań wojennych dzień 5 IX przyjęto jako dzień Święta Pułkowego 15 pp „Wilków”.
W lipcu 1921r. został już jako pułkownik d-cą XVII BP / 15 pp „Wilków” i 22 pp. W VIII 1921 zgodnie z rozkazem MSWojsk. Oddz.V L.dz.13200 płk. Bolesław Zaleski został wyznaczony na dowódcę nowotworzonej 28 DP piechoty w Warszawie . Faktycznie został z-cą d-cy 28 DP ( d-cą 28 DP został gen. Mieczysław Norwid – Neugebauer ) i d-cą piechoty dywizyjnej 28 DP ( 15 pp „ Wilków „ , 36 pp , 72 pp , 28 pap ). W 1922 zostaje członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego i wz. szefem Departamentu I MSWojsk.. W stan spoczynku przeszedł 12 VIII 1923r., a 31 X 1923r. uzyskał stopień tytularnego generała brygady WP. Po przejściu w stan spoczynku był Prezydentem miasta Pińsk / Ukraina /. Po zakończeniu sprawowania Urzędu mieszkał w Warszawie.
Zmarł 20 II 1933r. w majątku Muncewicze, pow. Wołożyn, woj. Nowogródzkie (obecnie Republika Białorusi ).
Kilka opinii służbowych dot. B. Zaleskiego
1. Orzeczenie dowódcy Dywizji – podpis i pieczęć Dowództwa Etapowego Białoruskiego
Z karty Ewidencyjnej / wypełnionej na przełomie 1919 – 1920, przed objęciem 15 pp / :
/ cyt. /
Bardzo dobry i energiczny, pracowity, nadaje się do służby frontowej na dowódcę pułku.
2. Życiorys z Wniosku o nadanie Krzyża Niepodległości :
/ cyt. /
Ur. 13 I 1866r. w Borszczowie obok Skały nad Zbruczem. Gimnazjum z maturą ukończył w Kołomyi. Następnie fakultet medyczny na Uniw. Jag. w Krakowie. W roku 1914 wstąpił, jako komendant wszystkich drużyn strzel. Małopolski Wschodniej, do Legionów będąc jednym z twórców 3 p.p. Leg. i dcą batalionu IV. Z pułkiem tym brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej aż do chwili zakończenia wojny.
3. Uzasadnienie nadania Orderu Odrodzenia Polski – Polonia Restituta IV kl. :
/ cyt. /
Należał przed wojną światową jako czynny i bardzo zasłużony organizator do Drużyny Strzel. we Lwowie. Wyruszył w roku 1914 jako komendant Drużyny Lwowskiej do Legionu Wschodniego, współpracował bardzo czynnie nad utworzeniem 3. pp Leg. w Mszanie Dolnej i jako dca batalionu brał udział z 3. pp Leg. we wszystkich bitwach kampanii karpackiej, bukowińskiej i bessarabskiej , kładąc niespożyte zasługi w walce o niepodległość.
Gen. Zaleski należy do nielicznych, którzy poprowadzili w bój o niepodległość zastępy młodych i żądnych walki patriotów ; należy on do ludzi pełnych poświęcenia i niestrudzonej pracy.
Posiadał następujące odznaczenia :
1. Krzyż Virtuti Militari V kl.
2. Krzyż Walecznych x 4
3. Order Odrodzenia Polski – Polonia Restituta IV kl.
4. Krzyż Niepodległości
5. Medal Niepodległości
6. Medal wojenny z dziesięciolinią
7. Odznaka Komendanta Legionów Polskich
8. Odznaka II Brygady Legionów Polskich
9. Krzyż 3 PP Legionów Polskich
10. Krzyż Obrony Lwowa
11. Orlęta. Odznaka Szkoły Sienkiewicza
12. Odznaka Marmarosz – Szygiet i obozu internowanych
13. Signum Laudis srebrny I klasy
14. Signum Laudis brązowy
15. Krzyż Wiarusa